Terwijl er wereldwijd, en ook in Nederland, geknaagd wordt aan de inkomstenstromen van de non-profit sector, komen de Radboud Universiteit en het CBF met de tweede editie van het State of the Sector-rapport. De trends in het onderzoek zijn over het geheel genomen gematigd positief. Internationale Samenwerking (IS) organisaties blijken bovendien efficiënter dan vaak gedacht, al zijn ze door hun lagere solvabiliteit ook wat kwetsbaarder.
Nieuw in de editie 2025 van het State of the Sector-rapport is dat de onderzoekers dit keer voor publicatie nadrukkelijk hun oor te luisteren hebben gelegd bij de sector. Tijdens zes focusgroepen werd een eerste versie van het rapport besproken, waarbij de deelnemers werden uitgenodigd opvallende ontwikkelingen en mogelijke verklaringen te delen met de onderzoekers.
Vruchtbare sessies
Het waren vruchtbare sessies, die ervoor gezorgd hebben dat de tweede editie van het rapport dit keer anders is opgebouwd, zegt Harmienke Kloeze, directeur van het CBF. “De opzet van het rapport is aangepast, zodat goededoelenorganisaties zichzelf nu beter met elkaar kunnen vergelijken. En dat is toch waar het ons mede om te doen is: inzichten en informatie delen met de sector waar men vervolgens weer zijn voordeel mee kan doen. Het CBF is een ontwikkelgerichte toezichthouder. Met dit onderzoek geven we daaraan verder inhoud.”
Het State of the Sector-rapport beslaat de periode 2016-2022 en is gebaseerd op de informatie van een steekproef van 703 goede doelen in de CBF-database, waarvan 562 de CBF Erkenning voeren. De geselecteerde doelen vertegenwoordigen 3,2% van alle goede doelen in Nederland. Samen staan zij echter ook voor 4,3 miljard euro, ongeveer twee derde van alle inkomsten uit fondsenwerving in Nederland.
Grote mate van stabiliteit
Uit de informatie van de organisaties in de steekproef distilleerden de onderzoekers - Lau Schulpen (Radboud Universiteit) en Diederik van der Plas (CBF) - een aantal cijfermatige trends. De belangrijkste conclusie die in het rapport door hen wordt getrokken, is dat de onderzochte goede doelen in de periode 2020-2022 in vergelijking met de referentiejaren 2016-2019 een grote mate van stabiliteit vertonen. Er zijn geen grote uitschieters, al steeg de index van de Maatschappelijke Bijdrage van de sector in 2022 licht naar 104.6. De index voor de Financiële Gezondheid was daarentegen 108.3 in 2021 en daalde naar 103.1 in 2022.
De doelbestedingen bleven in de onderzochte periode voor de sector als geheel op peil. Ook het aantal donateurs blijft stabiel. Enigszins zorgwekkend is dat het gemiddelde bedrag per donateur daalde. Micro-organisaties en kleine goede doelen vormen daarop een positieve uitzondering. De gemiddelde loonkosten blijven stabiel en ook slaagt de sector erin om voldoende bestuurders te vinden, al blijkt dit steeds moeilijker. Positief is ook dat het aantal vrijwilligers na een jarenlange daling, en een dieptepunt in 2020, weer in de lift zit.
Over het geheel genomen is het beeld dus gematigd positief.
Lagere solvabiliteit IS-organisaties maakt kwetsbaar
Wie verder kijkt, kan uit het rapport nog een aantal interessante lessen trekken. Harmienke Kloeze noemt er een paar. “Vanuit de politiek wordt soms gezegd dat grote IS-organisaties niet efficiënt genoeg zijn. Dit onderzoek laat echter zien dat juist de ontwikkelingshulporganisaties wat doelbestedingen betreft behoorlijk efficiënt zijn. De onderbuik loopt dus soms uit de pas met de feiten.”
Aan de andere kant blijkt ook dat de financiële reserves van deze organisaties wat minder groot zijn. “Dat is deels omdat subsidiegevers als voorwaarde stellen dat er niet te veel reserves worden aangehouden,” zegt Kloeze. “De bezuinigingen van de regering komen bij hen dus harder aan. De IS-organisaties zijn wat solvabiliteit betreft iets kwetsbaarder.”
Overheidssubsidies nader onderzocht
Er is door de onderzoekers een thematisch hoofdstuk toegevoegd, waarin een specifiek onderwerp wordt uitgelicht. Dit keer zijn dit de overheidssubsidies. De onderzoekers hebben grondig gekeken naar de financiële dynamiek tussen overheid en goededoelensector. “Actueler kan het bijna niet,” zegt Kloeze. “Er dreigt namelijk veel overheidsgeld te verdwijnen uit cultuur, zorg en internationale samenwerking, terreinen waarop een groot deel van de door het CBF Erkende goede doelen actief zijn. We hopen dat het rapport zal bijdragen aan het formuleren van een antwoord van de sector op dit prangende vraagstuk.”
Meer lezen? Download hier het volledige rapport State of the Sector 2024.
Benieuwd naar de eerste editie? Die vind je hier.
Voor vragen of meer informatie, mail naar info@cbf.nl of bel 020 - 417 00 03.
Download het volledige rapport