Waar de overheid faalde of waar lacunes ontstonden, namen particuliere initiatieven het over om de benodigde middelen bijeen te brengen. Zo was armenzorg in de afgelopen eeuwen vaak het doel van deze fondsenwervingen, waarbij kerkelijke instellingen een prominente rol speelden. Collecteren met collectebussen is een eeuwenoud fenomeen dat zijn oorsprong vindt in deze tradities van zorg en solidariteit.
Ook de overheid heeft zich in de loop van de tijd met fondsenwerving beziggehouden. In de Armenwet van 1854 werden de eerste voorschriften opgenomen met betrekking tot openbare inzamelingen. Dit betekende echter nog niet dat collectes strikt gereguleerd werden; de nadruk lag toen vooral op het behoud van vrijheid voor particulieren en instellingen, waarbij overheidsinmenging zoveel mogelijk werd vermeden. Er was geen toestemming van de overheid nodig om te collecteren, wat leidde tot een wildgroei aan inzamelingen. Deze vrijheid, hoewel goedbedoeld, zorgde uiteindelijk voor wanorde en onduidelijkheid, waardoor er behoefte ontstond aan scherpere regels.
In 1929 werd dit probleem aangepakt met de invoering van een preventief vergunningstelsel: zonder vergunning van burgemeester en wethouders (B&W) was het voortaan niet langer toegestaan om inzamelingen te organiseren. Dit systeem bood de nodige controle en zorgde ervoor dat collectes ordelijk verliepen, wat uiteindelijk leidde tot meer vertrouwen onder het publiek.
In 1925 ontstond bovendien het Centraal Archief, officieel genaamd de 'Stichting Centraal Archief en Inlichtingenbureau inzake het Inzamelingswezen', het latere CBF. Dit was een initiatief van de Armenraden en diverse fondsen met als doel inlichtingen te verzamelen en te delen over instellingen die inzamelingen organiseerden in de publieke ruimte. Sindsdien is het CBF uitgegroeid tot dé autoriteit op het gebied van toezicht en transparantie in de fondsenwervingssector, waarbij wij ook nauw samenwerken met gemeenten om te zorgen voor veilige en betrouwbare inzamelingen.
Vandaag de dag, bijna een eeuw later, blijft het CBF deze rol vervullen door toezicht te houden op fondsenwervende organisaties en ervoor te zorgen dat collectes en donateurswerving transparant en verantwoord verlopen. Hierdoor kunnen gemeenten erop vertrouwen dat Erkende Goede Doelen hun werk op een integere manier uitvoeren en de belangen van donateurs en de gemeenschap centraal staan.
Meer weten over collecte en werving, bekijk ons pagina 'Wie is er aan de deur'
Afbeelding via boudewijnhuijgens.getarchive.net
Collecte & Werving
Fondsenwerven binnen de gemeente: Een historische blik
Fondsenwerving is zo oud als geld zelf. Door de eeuwen heen hebben mensen altijd manieren gezocht om geld in te zamelen voor degenen die het nodig hebben.
