De Erkenningsregeling voor goede doelen bestaat in haar huidige vorm sinds 2017. Digitale innovaties hebben de laatste jaren echter geleid tot nieuwe vormen van geven. Crowdfunding – voor een goed doel of een eigen individueel doel – via donatieplatforms is de laatste jaren behoorlijk in opkomst. Om uit te zoeken of een keurmerk ook in dit nieuwe filantropische segment gevers houvast zou kunnen bieden, is in 2021 een pilotproject gestart waarbij enkele donatieplatforms werden getoetst.
De pilot bleek een succes. De Commissie Normstelling, die als onafhankelijke entiteit de normen vaststelt waarop de toetsing en de CBF-Erkenning gestoeld zijn, is vervolgens aan de slag gegaan om nieuwe normen voor het keur voor donatieplatforms in stichtingsvorm te formuleren. Deze normen zijn onlangs vastgesteld en gepubliceerd.
“De karakteristieken van een donatieplatform verschillen natuurlijk van die van een goed doel,” zegt Hans Gortemaker, de voorzitter van de Commissie Normstelling. “We moesten dus een aantal aanpassingen doen. Een verschil is dat een donatieplatform niet zelf beslist over de besteding van het geld. Neem als voorbeeld een moeder die een ton wil ophalen voor een hartoperatie in het buitenland, voor haar kind. Het donatieplatform controleert dan niet of dat geld ook inderdaad besteed is aan die hartoperatie. Er is dus een inherent risico. Daarom hebben we een disclaimer in de normen opgenomen, die het platform ook moet vermelden op de website.”
Ondanks de natuurlijke limiet aan de rol die niet-commerciële donatieplatforms als intermediair spelen, zijn er in de nieuwe normen toch een groot aantal waarborgen opgenomen, volgens Gortermaker. Zo wordt er op het gebied van transparantie het nodige gevraagd. “Platforms moeten duidelijk maken wat de geefvraag is, welke kosten zij maken, wie de vrager is, hoe de geefvraag tot stand is gekomen, en wanneer de actie start en stopt. Het donatieplatform dient ook aan te geven hoe gevers contact op kunnen nemen met de vrager. Liefst wordt het gevraagde bedrag ook gevalideerd, bijvoorbeeld doordat een offerte is aangevraagd.”
Daarnaast zijn er een aantal normen opgenomen die betrekking hebben op goed bestuur en behoorlijk financieel management. Van donatieplatforms wordt gevraagd dat zij een begroting hebben, een meerjarenplan en of er reserves worden aangehouden. Ook worden zij geacht de eigen geldmiddelen gescheiden te houden van de gegeven gelden. Het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag en klachtenprocedures zijn andere aspecten die in de normen naar voren komen.
Relevant voor goede doelen is dat het gebruik van logo’s door donatieplatforms die onder de vlag “CBF-Erkend Donatieplatform” varen altijd moet worden afgestemd met het goede doel in kwestie.
“De naleving van deze normen geeft de gever een behoorlijke zekerheid dat zijn donatie terecht komt waar hij terecht moet komen,” zegt Gortemaker.
CBF-directeur Harmienke Kloeze is het daarmee eens. Zij noemt de nieuwe Erkenning een “goede stap” om het vertrouwen in donatieplatforms te vergroten. “Geef gerust gaat per 1 januari dan ook voor de donatieplatforms in stichtingsvorm gelden. Het is mooi om te zien dat we na een zorgvuldig proces met diverse partijen – vooruitstrevende donatieplatforms, Goede Doelen Nederland en de Commissie Normstelling – nu tot dit resultaat zijn gekomen.”